MÜZE FUKARASI BİR ŞEHİR: ERZURUM

“BİR kültür ve medeniyet şehri” olarak tanımlanan, her köşesinden tarihi bir değerin fışkırdığı, buram buram kültür, buram buram tarih kokan Erzurum’da, kayda değer bir müzenin bulunmayışı yerlisi-yabancısıyla turizme gönül vermiş herkesi şaşkına sürüklüyor.

Bulunduğu coğrafyanın en büyük ve gelişmiş şehri olarak tanımlanan, kuruluşu binlerce yıl öncesine dayanan Erzurum’da kaç değişik millet yaşamış, ya da bu şehir kaç medeniyete beşiklik etmiş, tam olarak bilinmiyor.

ERZURUM BİR ABİDE ŞEHİRDİR

Döneminin en önemli tarihçilerinden İbrahim Hakkı Konyalı, Erzurum’u “Uzak ve yakın tarihin karanlık dehlizlerine projektör ışığı tutacak, birçok kördüğümü çözecek kitabe ve abidelerle dolu bir şehirdir” diye tanımlıyor.

Çeşitli dönemlerde yapılmış tarihi eser ve yapıları, tabyaları, camileri, hanları, hamamları, çeşmeleri ile büyük bir zenginliğin, büyük bir potansiyelin sahibi Erzurum, “tarih ve kültür” adına hizmet veren, verdiğini iddia eden vakıf, kurum ve kuruluşların “yetersizliğinin, ilgisizliğinin” acısını çekiyor.

ÇEŞMELERİNİN ÇOĞU YIKILDI

Çoğu çeşmesi, hanı, hamamı yıkılan, yerle bir olan, mevcutları da yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan Erzurum’da, mevcut müzelerin de ihtiyaca cevap vermekten uzak bir görüntü arzetmesinin yanında, yapılan yeni müzenin “saklı hali” hayretle karşılanıyor.

DEPREME DAYANIKLI DEĞİL!

Erzurum’da “müze” dendiğinde ilk akla gelen, halk arasında “Paşalar Caddesi” olarak bilinen Yenişehir Caddesi üzerindeki gösterişli bina, yıllar önce “depreme dayanıklı değil” denilerek ziyaretçi trafiğine kapatıldı. Ancak aradan yıllar geçmesine, bu süreçte çeşitli sarsıntılar da yaşanmasına rağmen, o depreme dayanıksız bina bir türlü yıkılmadı!

ŞANSSIZ ŞEHİR

“Depreme dayanıksız” denilerek kapısına “kara kilit asılan” müzenin yerine, alternatif bir müze binası bulunmadı.

Zaman sonra Erzurum’un bir müzeye ihtiyacı olduğu akıllara gelince proje hazırlandı ve yer arayışına girildi. Sonuçta Üç Kümbetler’in bulunduğu bölgede, Kırmacı Mahallesi’nde Yakutiye Belediyesi’nin lütfuyla bir yer tespit edildi.

Önünde koca apartmanların bulunduğu alana, trilyonlarca lira harcanarak bir müze binası yapıldı. Yaklaşık 30 trilyon liraya malolacağı tahmin edilen yeni müze binasının ne zaman tamamlanacağı ve hizmete açılacağı, tıpkı yeri gibi gizemini korurken, Erzurum’un kültürel hizmet adına yaşadıkları şanssızlıklar duyarlı her insanı “bu kadar da olmaz” dedirtiyor. erzhaber