BIÇAKSIRTI KURALI: HARF DARALMASI

BÖLÜM: 7

GÜZEL KONUŞMANIN BIÇAK SIRTI KURALI (HARF DARALMASI)

Harf Daralması : Türkçenin sadece yazılı kurallardan oluşan bir dil olmadığını, daha önceki bölümlerde belirtmiştim.

Söylenişle ilgili kurallara hakim olmadan güzel konuşamayız.

Söylenişle ilgili kuralların en önemlisi, harf daralması kuralıdır.

Bu kural, fiillerin ve fiilimsilerin kullanımında ortaya çıkar.

Fiiller ve fiilimsilerde yeralan (a ve e) sesleri daralıp bazen (ı ya da i) bazen de (u ya da ü ) ye dönüşür.

Bu durum, yazımda olmaz.

Yalnızca söylenişte geçerlidir.

Konuyu birkaç örnekle destekleyelim :

YAZILIŞI, SÖYLENİŞİ: Kızacak, kızıcak! Sevecek, sevicek! Olacak, olucak! Ölecek, ölücek!

(Ğ) harfinin yeraldığı fiillerde, durum biraz farklılaşır.

(Ğ) kuralının uygulanışını önceki bölümlerde anlatmıştım.

YAZILIŞI, SÖYLENİŞİ: Yapacağım, yapıcaam! Geleceğim, geliceem! Öleceğim, ölüceem! Kovacağım, kovucaam!

Olumsuz fiillerde iki harf daralır :

YAZILIŞI SÖYLENİŞİ: Yapmayacağım, yapmıyıcaam! Sevmeyeceğim, sevmiyiceem!

Harf daralması kuralında dikkat edilmesi gereken nokta, daralmayı yaparken harfleri yutmamaktır…

Örneğin; geleceğim yerine gelceem, gideceğim yerine gidceem. ineceğim yerine inceem demek gibi.

KELİMELER : Karekter değil, karakter! Küpür değil, kupür! (Gazete kupürü), Ünvan değil, unvan!

Bu haftalık da bu kadar…